Bronşektazi Nedir?
Bronşektazi bronş sisteminde enfeksiyon ve diğer bazı nedenlere bağlı olarak ilerleyici ve geri dönüşümsüz şekilde genişlemeler ve kese oluşumları ile seyreden kronik bir hastalıktır. Hava yolunda olan hasardan dolayı hava yolunun mukus üretme ve kendini temizleme mekanizması bozulmuş olduğundan enfeksiyonlara yatkınlık artmıştır.
Bronşektazi belirtileri nelerdir?
Kronik bir öksürük ve balgam çıkarmanın olduğu bu hastalıkta araya giren enfeksiyonlar ile ateşli, bol balgamlı atak dönemleri olur. Fakat diğer zamanlarda da hep bir artmış balgam üretimi, öksürük, çoğu zaman nefeste kötü koku şikayetleri vardır. Nadiren balgam içinde kan görülebilir. Balgamda kan görülmesi önemli bir bulgudur ve ileride hayatı tehdit edici kanama olma ihtimali olduğunu gösterir. Bu hastalarda parmak uçlarında klubbing denen tipik küntleşme de önemli bir bulgudur.
Bronşektazi tanısı klinik ve radyolojik bulgular ile konulur. Direkt akciğer grafide infitratif akciğer alanları izlense de asıl tanı koydurucu tetkik yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografidir.
Bilgisayarlı tomografide görüntüsüne göre bronşektazi;
silendirik,
variköz,
kistik olarak alt tiplere ayrılır. Ayrıca bölgesel mi yoksa yaygın mı, tek akciğeri mi iki akciğerimi ilgilendiriyor ayrımını yapmak önemlidir.
Bronşektazi nedenleri nelerdir?
-
Özellikle çocukluk çağında geçirilmiş ağır veya iyi tedavi edilememiş enfeksiyonlar,
-
Bronşun uzun dönem tıkanmasına neden olabilecek yabancı cisim aspirasyonu veya tıkanıklığı olması
-
Bazı doğumsal hastalıklar; kistik fibroz, Kartegener sendromu, immotile silia sendromu, alfa-1 antitripsin eksikliği, radyoterapi almış olmak vb.
Bu hastalıklarda havayolunun kendi kendini temizleme mekanizması bozulduğundan veya bronşlardaki mukus çok yoğun olabildiğinden zaman içinde bronşlarda hasar gelişecektir.
Bronşektazi nasıl tedavi edilir?
Bronşektazi hastalığının tam tedavisi yoktur, hastalık uygun tedavi ve önlemler ile kontrol altında tutulabilir. Hastalar enfeksiyon ataklarında uygun antibiyotikler ile iyi tedavi edilmelidir. Balgam yumuşatıcılar, nefes açıcılar ile şikayetler azaltılabilir. Solunum fizyoterapisi eğitimi önemlidir.
Bazı durumlarda cerrahi tedavi gündeme gelebilir.
Bronşektazi hangi durumlarda ameliyat edilir?
-
Çok sık enfeksiyon atakları oluyorsa (en az 2 yıl ard arda ikiden fazla solunum yolu enfeksiyonu atağı olması)
-
Hemoptizi olması,
-
Hastalığın sınırlı akciğer alanında olması, ya tek akciğerde belli alanda veya iki taraflı ise sadece birer lob ile sınırlı olması,
-
Hastanın, bronşektaziye neden olan doğumsal hastalığının olmaması,
-
Hasta kötü ağız kokusu, aşırı balgam gibi şikayetlerden bıkmış ise ve sınırlı hastalığının olması durumunda hastalara cerrahi tedavi önerilir.
Cerrahi tedavide hastalığı bulunduğu lob veya segment dediğimiz bir alt bölümü ameliyat ile çıkartılır. Bu şekilde hem bu bölümden kaynaklanan şikayetler engellenmiş olur hem de bu hastalıklı kısımdaki enfeksiyonların diğer akciğer bölümlerine yayılması engellenmiş olur.
